Intieme Mahler

Op het programma staat de grootse 1e Symfonie van Gustav Mahler (‘Der Titan’), uitgevoerd in een intieme setting door een kamerorkest van 15 musici, op bijzondere locaties in Groningen, Emmen en Leeuwarden.

Mahler’s 1e symfonie staat op meerdere manieren symbool voor de tijd waarin we deze zullen uitvoeren. Op het eerste gehoor heel letterlijk omdat de concerten in de vroege lente gepland staan en Mahler in het eerste deel van de symfonie juist dit seizoen verklankt: het ontwaken van de natuur tijdens een vroege lenteochtend. Maar ook op een diepere symbolische laag is de symfonie analoog aan onze tijd. Zo benoemde Mahler het eerste gedeelte van de symfonie als “Uit de dagen der jeugd”, met onderdelen “Lente en geen einde” en “Met volle zeilen”, in retrospectief te zien als de periode voorafgaande aan de crisis, waarin de mensheid als het ware op volle kracht vooruit ging en zich niet gehinderd wilde weten door natuur en ziektes. Het tweede gedeelte noemde hij “Commedia umana” oftewel “De menselijke komedie”, met de delen “Gestrand! Een treurmars” en “Vanuit de hel naar het paradijs”.

De vergelijking met het verloop en de gevolgen van de Coronapandemie is snel gemaakt: de tot stilstand gedwongen maatschappij, de emoties die dit voor velen opriep, de angst, het verdriet en de onzekerheid die het Coronavirus met zich meebracht. En het dan nu hopelijk weer opkrabbelen naar een beter bestaan.

Kortom, de strekking van de symfonie is dat na de val en het donker, er weer licht verschijnt voor iedereen. Iets dat we graag publiek, maar ook onszelf als musici meegeven!

Intieme Mahler wordt mogelijk gemaakt dankzij bijdragen van het Fonds Podiumkunsten, Stichting NORMA Fonds en Gemeente Leeuwarden.

Na een succesvolle concertserie Intieme Mahler 1, brengen het dynamische Kamerorkest van het Noorden en Stichting Nieuwlicht opnieuw grootse muziek in een intieme setting. Dit keer Mahler’s prachtige 4e symfonie, mét sopraansolo en sleebellen! Deze elementen zijn niet zomaar een (mooie) gimmick maar onderstrepen Mahler’s idee van de manier waarop een kind naïef naar leven, dood en het hemelse leven kijkt. Het overstijgende karakter van zijn 4e symfonie is dan ook te omschrijven als een “affectionate nostalgia for better times, for an ‘age of innocence.’” Het verlangen naar een ‘tijd van onschuld’ is natuurlijk ook nu aan de orde, juist nu huidige ontwikkelingen op het gebied van milieu, gezondheid en internationale betrekkingen duidelijk maken dat naïviteit en (vermeende) onschuld niet zonder gevolgen blijven. Mahler heeft op zijn persoonlijke manier universele innerlijke conflicten in muziek weten te vangen, waarvan de beleving tijdloos en nog steeds actueel is.

De symfonie wordt in dit concept niet uitgevoerd zoals gewoonlijk: met groot orkest op een groot podium in een traditionele concertzaal, ver weg en op een voetstuk. Nieuwlicht en Kamerorkest van het Noorden kiezen voor een radicaal andere vorm door de symfonie uit te voeren met maar één musicus per partij. Hierdoor komen lijnen en details aan het licht die in een ‘normale’ uitvoering ondersneeuwen in orkestgeweld. Maar wat het grootste verschil maakt is dat je als publiek dicht op de huid van de uitvoerenden zit en daardoor heel direct betrokken bent bij de uitvoering. Geen betere manier om Mahler’s muziek opnieuw te beleven of er voor het eerst mee kennis te maken!